,
Ziek door antibiotica?
Antibacteriële middelen beschadigen goede bacteriën mogelijk permanent
Door: Nadine Böke
Lijf & Gezondheid
Antibiotica zijn erg nuttig, maar volgens een Amerikaanse arts
zijn ze mogelijk ook schuldig aan de toename van aandoeningen
als chronische darmziekten en astma.
Doordat ze behalve schadelijke, ook nuttige bacteriën om zeep helpen.
Zonder dat deze een kans krijgen zich te herstellen
Zonder antibiotica zou onze samenleving er heel anders uit zien.
Vóór de Nobelprijswinnende ontdekking van het eerste antibioticum,
penicilline, waren allerhande ziektes en infecties in potentie dodelijk.
Omdat bacteriedodende middelen zo nuttig zijn,
en bovendien weinig bijwerkingen leken te hebben,
zijn ze de afgelopen eeuw op zeer grote schaal gebruikt.
Maar niet alle bacteriën zijn slecht.
Er leven in je spijsverteringsstelsel en op je huid ook miljarden
nuttige bacteriën, die bijvoorbeeld helpen bij het verteren van voedsel
en die schadelijke, ziekmakende micro-organismen buiten de deur houden
Jammer alleen dat antibiotica geen onderscheid maken tussen “goede”
en “slechte” bacteriën.
Breed inzetbare antibiotica helpen nuttige bacteriën net zo hard
om zeep als schadelijke.
Wat de reden is dat je weerstand vaak tijdelijk verminderd is
na een antibioticakuur.
Dit alles hoeft geen probleem te zijn,
als de nuttige bacteriën zich na een tijdje gewoon weer herstellen.
Volgens Martin Blaser, hoofd van de geneeskundefaculteit
van de New York University,
zijn er echter steeds meer aanwijzingen dat overmatig gebruik
van antibiotica de populaties goede bacteriën in je lichaam permanent
beschadigt. Hij luidt daarom deze week, voorzichtig,
de noodklok in het blad Nature
Blaser noemt in zijn commentaarstuk onder meer
een recent Deens onderzoek, dat een duidelijke correlatie vond
tussen de hoeveelheid antibioticakuren die kinderen ontvangen
en de kans dat zij een chronische darmziekte krijgen.
Ook is er kort geleden een studie verschenen die aantoont
dat de darmflora verandert onder invloed van antibiotica.
Dit beïnvloedt de manier waarop je je voedsel verteert,
en mogelijk ook het risico op aandoeningen als diabetes en obesitas.
Een ander voorbeeld dat Blaser aanhaalt is
dat van de maagbacterie Helicobacter pylori.
Een eeuw geleden had vrijwel iedereen deze bacterie in zÂ’n maag;
tegenwoordig heeft in de Westerse wereld bijna niemand dit meer.
Dankzij antibiotica.
Nou is H. pylori ook geen heel fijne bacterie.
Hij kan onder meer maagzweren en maagkanker veroorzaken.
Maar tegelijkertijd lijkt het erop dat de bacterie ook zÂ’n nuttige kanten heeft.
Kinderen die de bacterie niet in hun maag hebben zitten,
hebben een grotere kans op astma en allergieën, waaronder hooikoorts.
Inderdaad; aandoeningen die tegenwoordig flink vaker voorkomen
dan honderd jaar geleden.
Zeker is het allemaal absoluut niet, maar het zou volgens Blaser
dus zomaar kunnen dat de stijging van aandoeningen als darmziekten,
diabetes, obesitas, astma en allergieën in de afgelopen
decennia samenhangt met het overmatige gebruik van antibiotica.
Hij pleit voor meer onderzoek naar deze mogelijke relatie.
En voor terughoudendheid van artsen bij het voorschrijven van antibioticakuren.
Dat laatste is waarschijnlijk sowieso verstandig.
Een ander bekend probleem rondom antibiotica is tenslotte
dat overmatig gebruik ervan heeft geleid tot een groeiend aantal
(multi)resistente bacteriën.
Waardoor sommige bacteriën die we afgelopen eeuw
met succes hebben bestreden, opeens weer net zo dodelijk zijn
als voorheen.
Bron: Martin Blaser,
Stop the killing of beneficial bacteria (Comment),
in: Nature, 24 augustus 2011.
bron: Noorderlicht
Het eerste antibioticum, penicilline, werd in 1928 bij toeval ontdekt
door de arts Alexander Fleming.
Een van de petrischaaltjes waarin hij schadelijke bacteriën
kweekte was per ongeluk besmet geraakt met een schimmel.
Tot zijn verbazing zag Fleming dat rondom deze schimmel alle bacteriën
waren verdwenen.
De reden hiervoor bleek te zijn dat de schimmel in kwestie,
Penicillium notatum, een bacteriedodende stof afscheidt.
Ook veel andere antibiotica zijn afgeleid van stoffen
die worden geproduceerd door micro-organismen