Basisprincipes van het boeddhisme

Plaats reactie
Yves
Berichten: 586
Lid geworden op: 27-10-2010 19:21

Basisprincipes van het boeddhisme

Bericht door Yves » 03-02-2012 10:47

Basisprincipes van het boeddhisme
(Zoals uiteengezet door de Boeddhistische Omroep Stichting (BOS))

In zijn eerste leerrede, gehouden in het hertenpark van Sarnath, iets noordelijk van het huidige Varanassi, en gegeven aan de vijf mensen waarmee hij enige jaren de strengste ascese had beoefend, heeft de Boeddha drie thema\s genoemd:

1. De Vier Edele Waarheden

2. Het Edele Achtvoudige Pad

3. De Keten van Voorwaardelijk Bestaan (de Twaalf Nidanas).

In deze leerrede ging de Boeddha vooral in op de Vier Edele Waarheden en noemde hij alleen de andere twee onderwerpen / inzichten. Deze laatste werkte hij in latere leerredes verder uit. Alle boeddhistische stromingen en tradities beschouwen deze drie inzichten als de kern van de Boeddha-dharma (de Waarheid van de Boeddha), zoals binnen het boeddhisme het, later van buiten ingevoerde, begrip boeddhisme wordt aangeduid.

De Vier Edele Waarheden

Deze luiden:

De Eerste Edele Waarheid is de waarheid van het lijden.

Alle duaal bestaan heeft een kwaliteit van duhkha (= lijden / frustratie). Dat lijden vindt op verschillende niveaus plaats. Het lijden is heel manifest wanneer wij echt lijden, bijvoorbeeld door verlies van dierbaren, reputatie of doodsangst. Maar ook wanneer wij vreugdevol zijn, bevat dit een element van lijden, omdat wij diep in ons weten dat dit gevoel voorbij zal gaan, omdat alles veranderlijk is. Wij proberen daardoor min of meer krampachtig een vreugdegevoel te verlengen, waardoor zelfs vreugde op een subtiel niveau een soort van lijden is.

De Tweede Edele Waarheid is de waarheid van de oorzaak van lijden.
De oorzaak van ons lijden is onwetendheid / verkeerd inzicht. Wij denken dat onze ervaring van de werkelijkheid de echte werkelijkheid zelf is. Wij zijn ons niet bewust van het feit dat wij onze ervaring van de werkelijkheid zelf scheppen en daarmee de echte werkelijkheid in onze ervaring vervormen, tot een werkelijkheid die gekenmerkt wordt door lijden en frustratie.

De Derde Edele Waarheid is de Waarheid van de mogelijkheid tot beëindiging van het lijden.

Door inzicht te verwerven in het proces waarmee wij onze eigen ervaring van de werkelijkheid creëren (= studie) en door er aan te werken dat proces te verzwakken en te laten ophouden (= beoefening), hebben wij als mensen de mogelijkheid ons lijden op te heffen en onze fundamentele natuur, die ook wel onze boeddhanatuur genoemd wordt, en die de fundamentele natuur van alles is, te realiseren.

De Vierde Edele Waarheid is de waarheid van het pad naar het einde van lijden.

Het pad dat leidt naar het einde van lijden is het Edele Achtvoudige Pad.


Het Edele Achtvoudige Pad
Zoals de naam aanduidt is dit een pad dat uit acht fasen of stappen bestaat.

1. Juiste Visie: dit is het begin van inzicht dat de echte werkelijkheid anders is dan onze eigen geschapen ervaring daarvan

2. Juist Voornemen / Intentie: dit is het voornemen te gaan werken aan het realiseren van de echte werkelijkheid, door middel van het beginnen met boeddhistische studie en beoefening

3. Juiste Spraak: dit is geen onwaarheid spreken, niet lasteren en je spraak op een vriendelijke manier gebruiken

4. Juiste Handelwijze: dit is in je handelen anderen zo min mogelijk schade toe te brengen

5. Juiste Wijze van Levensonderhoud: dit betekent onder meer niet (meer) nemen dan wat je nodig hebt, niet (voor je laten) doden, geen stoffen tot je nemen waardoor je geest ongunstig beïnvloed wordt

6. Juiste Inspanning: niet te ontspannen en niet te strak, je niet laten ontmoedigen wanneer onmiddellijk succes uitblijft, voortdurend geïnspireerd zijn en inspireren

7. Juiste Oplettendheid: onafgeleid doen wat je doet

8. Juiste Concentratie: voortdurend de dingen in hun ware gedaante zien, Ontwaakt / Verlicht zijn (= de beëindiging van lijden)

De stappen 1, 2 en 8 behoren tot de categorie prajna = inzicht; in het begin het inzicht dat je aan jezelf moet gaan werken, omdat kennelijk er iets niet deugt aan je gewo(o)n(t)e ervaring van de werkelijkheid, aan het eind het zien, herkennen en ervaren van de echte werkelijkheid.

De stappen 3, 4 en 5 behoren tot de categorie sila = discipline; het je erin oefenen in elke situatie het voor die situatie juiste doen, wat betreft lichaam, spraak en geest.

De stappen 6 en 7 behoren tot de categorie samadhi = meditatie; het door training baas worden over de eigen geest.


De Twaalf Nidanas

In de voorstelling van het Boeddhistische Levensrad wordt op een iconografische manier het proces aangeduid waardoor wij voortdurend de echte werkelijkheid vervormen tot onze eigen relatieve ervaring daarvan, die gekenmerkt is door de kwaliteit van lijden (vergelijk de Eerste Edele Waarheid).

Dit universele proces, volgens welke elke mentale en materiële manifestatie tot stand komt, verloopt via twaalf stadia, die tezamen \de Keten van Ontstaan in Voorwaardelijkheid\, of \de Twaalf Nidanas\ worden genoemd.

Dit proces verloopt als volgt:

1. 1e schakel: wanneer iets in onze geest opkomt, herkennen wij daar niet de echte / ware aard van.
Dit heet in het boeddhisme onwetendheid.

2. 2e schakel: als gevolg van onze onwetendheid, nemen wij dat wat in de geet opkomt voor werkelijk en wij geven toe aan een neiging er ons mee te vereenzelvigen / er naar te grijpen en er een oordeel aan te verbinden.
Dit heet in het boeddhisme formatie.

3. 3e schakel: als gevolg van het grijpen en oordelen worden wij ons bewust van hetgeen in onze geest opkomt.
Dit heet bewustzijn.

4. 4e schakel: om met hetgeen waarvan wij ons bewust zijn geworden om te kunnen gaan, maken wij er een concept van. Een concept bestaat uit een naam en en een vorm.
Daarom heeft deze schakel in het proces naam en vorm.

5. 5e schakel: om te kunnen communiceren met hetgeen in onze geest is opgekomen, hebben wij onze zinnen en zintuigen nodig. In het boeddhisme worden daar zes van onderscheiden: zien, horen, ruiken, proeven, tasten en denken.
Daarom heet deze schakel de zes zinnen.

6. 6e schakel: het gevolg van communicatie is contact.
Daarom heet deze schakel contact.

7. 7e schakel: uit contact komt een bepaald gevoel voort; prettig of onprettig.
Daarom heet deze zevende schakel gevoel .

8. 8e schakel: als gevolg van gevoel ontstaat een verlangen, om er van af te zijn, of het aan te halen of het te negeren.
Daarom heeft deze schakel verlangen.

9. 9e schakel: aanhalen, afstoten of negeren zijn de drie basismanieren waarmee wij omgaan met / grijpen naar het andere.
Daarom heet deze schakel grijpen .

10. 10e schakel: als gevolg van dit grijpen begint in onze geest de ervaring te ontstaan van een fenomenale wereld.
Daarom heet deze schakel wording.

11. 11e schakel door wording wordt deze ervaring als het ware een buiten ons bestaande werkelijkheid.
Daarom heet deze schakel geboorte.

12. 12e schakel alles wat geboren wordt, zal eens zwakker worden, verouderen en uiteindelijk sterven, wanneer de condities voor het geborene veranderen en ophouden.
Daarom heet deze laatste schakel in de keten ouderdom en dood.



Wanneer een ervaring heeft opgehouden te bestaan / gestorven is, is er de ruimte waarin dit proces zich met andere inhouden maar verlopend volgens dezelfde twaalf schakels kan herhalen. Meestal is er sprake van meerdere van deze processen die tegelijkertijd plaatsvinden.

De Twaalf Nidanas zijn in de afbeelding van het Boeddhistische Levensrad afgebeeld in de buitenste cirkel:

1. links van het middenboven staat een blinde man die tastend zijn weg zoekt voor: onwetendheid

2. vervolgens met de wijzers van de klok mee, een pottenbakker voor: formatie

3. een aap voor: bewustzijn

4. mannen in een bootje voor: naam en vorm

5. een huis met ramen en deuren voor: de zes zinnen

6. een copulerend paartje voor: contact

7. een man met een pijl in het oog voor: gevoel

8. een aap die vruchten plukt voor: verlangen

9. een man die drinkt voor: grijpen

10. een zwangere vrouw voor: wording

11. een barende vrouw voor: geboorte

12. een man die een lijk wegbrengt voor: ouderdom en dood

Bestaanswerelden


Binnen deze buitenste cirkel zijn de zes bestaansgronden afgebeeld:

1. onder in de warme en koude hellenwereld,

2. rechts boven de hellen de wereld van de hongerige geesten,

3. links boven de hellen de dierenwereld,

4. boven de dierenwereld de wereld van de jaloerse goden,

5. boven de hongerige geesten wereld de mensenwereld

6. tussen de mensenwereld en de jaloerse godenwereld de wereld van de trotse goden



Elke bestaansgrond wordt gedomineerd door een basis-emotie:

1. de hellewereld door agressie

2. de hongerige geestenwereld door onstilbare mentale honger

3. de dierenwereld door domheid

4. de mensenwereld door passie en twijfel

5. de jaloerse godenwereld door jaloezie

6. de trotse godenwereld door trots



Een basisemotie is een emotie die zo sterk is dat deze de beleving van de werkelijkheid door een wezen gedurende zijn leven domineert. Daardoor leidt een basisemotie tot een ervaring van de werkelijkheid als de soort wereld die bij de basisemoties zijn aangeduid, inclusief de ervaring een wezen van de soort van die bestaanswereld te zijn.

De basisemotie die de bestaanswereld van een wezen bepaalt, is meestal de emotie die bij zijn sterven in zijn voorgaande bestaansvorm overheersend was. Daarom is het belangrijk je gedurende je leven te oefenen in het ontwikkelen van een kalme, gedisciplineerde geest.

De basisemoties van de hellewereld, hongerige geestenwereld en de dierenwereld zijn zo dominant dat het wezen er zonder hulp van anderen zich er niet van kan bevrijden. Bovendien leiden deze emoties tot vermogens van de betreffende wezens in deze werelden die minder dan de vermogens van mensen zijn.

Voor de emoties die tot de jaloerse- en trotsegodenwerelden leiden, geldt ook dat deze zo dominant zijn dat de wezens van deze werelden zich er niet zelf uit kunnen bevrijden. Maar deze basisemoties stellen de wezens van deze werelden wel in staat tot bovenmensenselijk vermogens.

Alleen de mens is in staat afstand van zichzelf te nemen, en daardoor om zich uit de zelf geschapen wereld te bevrijden. Dat maakt dat de mens een bijzondere mogelijkheid heeft, en daardoor ook een bijzondere verantwoordelijkheid, die het geboren worden in de mensenwereld tot iets zeer uitzonderlijks maakt.



Overigens kunnen binnen elke bestaanswereld weer zes niveaus onderscheiden worden.

Er is de mogelijkheid een leven te leiden als bewuste mens.

Een mens kan zich tijdelijk zo slecht voelen dat hij het leven als mens als een leven in de hellenwereld ervaart.

Ook kan een mens zich (tijdelijk) zo door verlangen gedomineerd voelen, dat het is of hij in de wereld van de hongerige geesten leeft.

Wanneer een mens zich zo voelt alsof hij geen keuzen kan maken, dan kan hij zich tijdelijk in de dierenwereld wanen.

Maar wanneer een mens door jaloezie gedreven wordt, is hij in staat bovenmenselijke intelligent te zijn en zich gedragen als een jaloerse god, die achter alles wat hem overkomt samenspanningen tegen hem denkt te ervaren.

Tenslotte kan een mens zo trots zijn dat hij (tijdelijk) boven zijn normale menselijke vermogens uitstijgt en zich als een god voelt.
Op een dergelijke manier zijn er veel meer dan de zes bestaansgronden – feitelijk zo veel als wij zouden kunnen bedenken.

Ter illustratie van de bijzonderheid van de menselijke geboorte moge het volgende aan de Historische Boeddha toegeschreven verhaal dienen:

Toen de Boeddha eens gevraagd werd hoe bijzonder de menselijke geboorte was, antwoordde de Boeddha dit met een vergelijking met de kans aanwezig te zijn op het moment dat de ene in de oceaan aanwezige zeeschildpad, die maar eenmaal in de 100 jaar zijn kop boven de oceaan uitsteekt om adem te halen, dit doet. Een hele kleine kans dus.

Daaraan voegde hij vervolgens toe dat de kans om als mens geboren te worden in omstandigheden die het mogelijk maken de Dharma te beoefenen, gelijk staat met het steken door de zeeschildpad bij zijn ademhaling van zijn kop door de enige reddingsboei die op de oceaan drijft. Dus de kans om als mens geboren te worden in omstandigheden die Dharma beoefening mogelijk maken, is nog aanzienlijk kleiner dan de kleine kans als mens wedergeboren te worden.

In de cirkel binnen de cirkel van de zes bestaansgronden zien wij links een aantal mensen die opstijgen naar een boeddhafiguur en rechts een aantal mensen die door een demonisch wezen naar beneden getrokken worden. De mensen links zitten in en positief reïncarnatieproces, de mensen rechts in een negatief reïncarnatieproces.


De Drie Vergiften


In de middelste cirkel zijn een haan, een varken en een slang afgebeeld, die elkaars staart in de bek houden.

Deze figuren drukken het mechanisme uit waardoor wij de oorspronkelijke, Absolute werkelijkheid vervormen tot onze eigen geschapen relatieve werkelijkheid, als een afspiegeling van de Absolute werkelijkheid.

De haan, het varken en de slang staan voor wat in het boeddhistisch jargon de Drie Vergiften worden genoemd.

De haan voor agressie,
het varken voor onwetendheid
en de slang voor passie.

Deze Drie Vergiften zijn de basismanieren waarop wezens reageren op hetgeen in hun geest opkomt:

zij wijzen het af,

zij halen het aan

of zij negeren het, en combinaties van deze drie manieren. Daardoor ervaren zij niet de

Absolute Werkelijkheid, maar de door hen zelf, door de Drie Vergiften, gecreëerde afspiegeling daarvan, de relatieve werkelijkheden, die zij vervolgens voor de werkelijkheid of waarheid houden.

De Drie Vergiften zijn verschijningsvormen van het Basisvergif –

onwetendheid (de eerste van de twaalf nidana\s).

Onwetendheid is in boeddhistische zin het ontkennen wat je diep in je wel weet.

Alle paden van alle boeddhistische tradities, die allemaal bestaan uit combinaties van studie en beoefening, zijn er op gericht dit vergiftigingsproces eerst te ontkrachten, om ten slotte, aan het einde van het Pad, de altijd in alles aanwezige Absolute werkelijkheid / onze fundamentele- of boeddhanatuur, die de fundamentele natuur van alles is, wel te kunnen herkennen / ervaren.

Dat is het Ontwaken of bereiken van Verlichting.

dolfijntje
Berichten: 1436
Lid geworden op: 25-10-2010 18:04

Bericht door dolfijntje » 03-02-2012 12:58

:D

Yves
Berichten: 586
Lid geworden op: 27-10-2010 19:21

Bericht door Yves » 05-02-2012 03:05

ook hierin kan je waarschijnlijk missch een inzicht,een antwoord of iets dat
een vraag in je oproept terug vinden.

bv. als één van de drie vergiften in het boedhisme wordt passie genoemd.

er zijn echter ook workshops om in contact te komen met je passie.

bv: Pad van de Passie

Het Pad van de Passie beoogt deelnemers aan de verscheidene workshops op een bewuste en liefdevolle manier in contact te brengen met hun diepste bron van levensvreugde en passie. Met de bron van het bestaan, waarin we vrijheid, rust en ontspanning vinden. De wezenlijke bron, die het Leven als vanzelf laat stromen, in liefde voor onszelf en de ander, en die ons voortstuwt op ons eigen, unieke Levenspad.


misschien bedoelt men in het boedhisme dat wanneer een bepaalde passie obsesief wordt,deze een vergift wordt (?)

dolfijntje
Berichten: 1436
Lid geworden op: 25-10-2010 18:04

Bericht door dolfijntje » 05-02-2012 09:43

kan ik plaatsen dat je zegt

misschien bedoelt men in het boedhisme dat wanneer een bepaalde passie obsesief wordt,deze een vergift wordt (?)

bedankt
liefs

Plaats reactie