.
Kenia: Hakuna Matata - maak je geen zorgen
Ik ben al weer een weekje terug uit Kenia en het kost me moeite om mijn ervaringen onder woorden te brengen. Ik ben vol, vervuld en aangeraakt en vooral dankbaar voor de ervaring die mij gegeven is. Voor de tweede keer ervaar ik het gevoel van THUISkomen. De eerste keer gebeurde mij dat in India (Boek: Met een Open Hart)
Genieten
Mijn zoon Patrick en zijn vriendin Jolanda vroegen me of ik mee wil naar Kenia om hun project te bezoeken. Ik zei onmiddellijk ja op één voorwaarde: Ik wil in ieder geval een dagje op safari! Ik hoefde niets te doen of te regelen, ik hoefde alleen maar te genieten…
Babyolifantjes
Na een prima verzorgde vlucht naar Nairobi worden we opgewacht door een schitterend mens met de naam Mwasi die voor een weekje onze gids zal zijn. Hij brengt ons naar Hotel Serena – een idyllische plek! De volgende dag gaan we naar David Sheldrick Wildlife Trust. We zijn getuige van het voederen van de babyolifantjes en de ontroerende relatie tussen olifantjes en verzorgers. We voederen giraffen, Jolanda haar lievelingen, krijgen een geweldige rondleiding door een koperfabriek en een heerlijke lunch. Kortom een dag met een gouden randje.
Safari
Daags daarna gaan we op safari. Vijf bijzondere dagen waarvan voor ons alle drie het hoogtepunt ligt in ons verblijf in Sweet Waters. Een privépark wat de hemel op aarde reflecteert. Niet alleen qua natuur – maar ook qua dieren. We zien ontelbare impala’s – gazellen – parelhoenders, mariboes, kraanvogels, bavianen, struisvogels, en uiteraard olifanten, neushoorns, buffels en leeuwen, giraffen, olifanten en nijlpaarden en talloze andere diersoorten en vogels. Kortom te veel om op te noemen! Hier een paar dagen verblijven betekent jezelf volledig vergeten en de hemel op aarde beleven!
Mombasa
We bezoeken nog een tweetal andere parken en vliegen na een weekje naar Mombasa. We nemen onze intrek in Hotel Serena Beach. Ongetwijfeld het meest imposante hotel dat ik ooit gezien heb – gebouwd in Moorse stijl. Wat het zo bijzonder maakt is dat alles – maar dan ook alles – in perfecte harmonie is en functioneert. Ongetwijfeld het resultaat van een goed management. Samuel beklom de hele ladder: Hij klom op van onderste tree tot manager. Hij is een absolute schoonheid – van binnen zowel als van buiten – en blijkt zeer ondersteunend voor ons project te zijn!
Little Angels School
Ik geniet met volle teugen van alle schoonheid – zonder me ook maar een moment schuldig te voelen. Dat is absoluut nieuw voor mij! We bezoeken de volgende dag Elizabeth en haar schooltje in Shanzu. Ze is acht jaar geleden begonnen met 2 peuterklasjes en nu zitten er bijna vierhonderd kinderen op haar Little Angels Academy. Wat een dynamiek! We zitten in de schoolbanken, corrigeren huiswerk, knuffelen ons een ongeluk en lachen, ja vooral lachen we veel. Want ondanks de armoedige accommodatie is het pure vreugde om hier te verkeren en naar die vrolijke en onschuldige, zingende en swingende, smoeltjes te kijken. Tussen de middag worden de lokalen geveegd en worden de kleintjes gevoed en op de grond te slapen gelegd. Kortom, hier zie je dat goed onderwijs van levensbelang is voor een samenleving in ontwikkeling. Dankzij gesprekken met Samuel en de bisschop wordt er een nieuw fundament gelegd onder dit prachtige project. Van een privéschool zal het een Non-profit organisatie worden. Patrick heeft zijn handen vol om Elizabeth structuur en overzicht bij te brengen. Voor het eerst weet ze wat er binnenkomt en dat dit minder is dan er uitgaat! Maar haar vertrouwen in God lost (bijna) alles op…
De strandjongens
Ondertussen ben ik – vroege vogel – elke morgen rond 6.00 uur aan het strand. Ik doe mijn Qigong oefeningen en meditatie en geniet van de zee. Het is een energetisch begin van de dag. Ik sluit vriendschap met de strandjongens. Ik zie ze en respecteer hun. Ze vallen me al snel niet meer lastig. Ik geniet van de vrouwen die hout sprokkelen voor het vuur en met zwaarbeladen hoofden huiswaarts keren. Ja ook hier wordt de maatschappij door vrouwen gedragen! Wanneer het eb is nemen de jongens me mee de zee in en laten me prachtige schatten zien. We exploreren de kusten bij laag tij. Ik bezoek met Kavu zijn Compound in Mtwapa en koop een cadeautje voor zijn moeder. Ik wordt bestormd door kinderen. Ze zijn dol op de snoepjes die we uitdelen. Het is heerlijk om eventjes deel uit te maken van zo’n familie. Kavu en zijn zuster koken een heerlijk maaltijd op paraffine en een van de jongens klimt als een aap in de hoge palmboom om kokosnoten voor mij naar beneden te halen!
Koninginnetje
Wanneer Patrick en Jolanda naar huis gaan, ga ik niet naar het dorp wat ik aanvankelijk van plan was. Dat blijkt geen optie. Ik krijg dezelfde kamer voor een speciale prijs en dat is perfect. Onze favoriete tafel wordt nu speciaal voor mij gereserveerd. Omar brengt me bloemen en de laatste dag vind ik een fruitmand op mijn kamer. Ik word diep geraakt door zoveel onvoorwaardelijke liefde! De manier waarop deze mensen dienstbaar zijn is niet onderdanig maar voelt heel natuurlijk.
Ik nodig Elisabeth een dagje uit in het hotel. We spelen samen ‘koninginnetje’ en gaan na afloop dansen. Tja dat deed ik daar bijna elke avond – op mijn blote voeten en intens genietend. En mijn genieten was hun genieten…
Elizabeth en ik spelen samen in zee. Alex komt voorbij op zijn catamaran en neemt ons mee voor een tochtje naar het rif. Waanzinnig! Later zitten we op mijn balkon te genieten van de brutale, maar o zo geinige, aapjes. Ze komen af en toe zelfs in mijn kamer en weten feilloos de suiker te vinden!
Elisabeth geniet zichtbaar van het uitgebreide buffet: een lust voor het oog en een streling voor de tong. Ze zeurt niet langer over geld – dat had ik haar verboden. Ze noemt mij Dada – wat zuster betekent.
Copacabana
Ik ga nog een dagje met de jongens van het strand in een houten catamaran de zee op naar Copacabana. We wandelen in een magische sfeer door het slavenbos waar de restanten van de slavenhuisjes staan en Felix – aan andere schoonheid – ons zijn boeiende verhalen vertelt. Heb nooit geweten dat het de Arabieren waren die met de slavenhandel begonnen! Daarna eten we vis in een simpel restaurantje aan het strand, terwijl Rama, de broer van Kavu, met zijn groep acrobaten ons vermaakt. We steken de rivier over in een bootje gemaakt van een mangoboom, kletsten met de vissers en vervolgen onze tocht te voet in een magische sfeer van krabben en watervogels.
Afscheid nemen van de jongens aan het strand. Gafana komt me trots zijn nieuwe kleren laten zien. We voetballen nog even en omhelzen elkaar. Ik zal ze missen, deze jongens!
Roeping
De volgende morgen neem ik afscheid van het strand en doe ik een belofte aan de zee: als God het wil (of hoe je deze energie ook noemen wilt) kom ik terug!
Sam, een ander plaatje en de chauffeur van Elizabeth, haalt me op en we bezoeken de bisschop. Wederom een schoonheid van een mens.
Wij kunnen wel vinden dat kerken uit de tijd zijn, maar in Kenia doe je niets buiten de kerk om. En in dit geval heb ik daar honderd procent vrede mee. Eens was deze bisschop een succesvol zakenman. Hij kreeg een roeping, liet al zijn bezittingen los en ging voor de kerk maar vooral voor de MENSÂ…
Innerlijke glimlach
En dan ben ik op het punt wat mij het meeste heeft aangeraakt. En dat is toch steeds opnieuw de MENS. Jeetje, ik heb de halve wereld bereisd. Ik heb geleefd op plaatsen waar blanken niet komen. Ik heb schoonheden van mensen ontmoet, bijna overal. Maar hier overtreft de mens alles. Van arm naar rijk, van jong naar oud, de Keniaan is geboren met een innerlijk glimlach en een gezond gevoel van eigenwaarde. Ze hebben hooguit één zwakte. Ze denken nog steeds dat iedere blanke rijk is en hun komt verlossen van hun ellende. Dat is ongetwijfeld een restant van het koloniale verleden maar maakt hun nodeloos afhankelijk. Bovendien – heb ik ze al snel aan hun verstand gebracht – is dat niet langer waar. Er zit voldoende geld in Kenia zelf. Het probleem is dat niet iedereen wil delen.
Veranderen
Maar ook die afhankelijkheid begint te veranderen – vertelde de mooie Thomas mij in het vliegtuig naar Nairobi. Een oproep per sms om geld te storten voor de hongersnood als gevolg van de enorme droogte in het Noorden leverde miljoenen shillingen op in Kenia zelf.
Mogelijkheden
Kenia is een land wat rijk is aan middelen en mogelijkheden. Arbeid kost niets. Een onderwijzer verdient € 50 per maand. Kortom daar waar wij onze grenzen ver overschreden zijn ligt alles in Kenia nog open om te exploreren.
In alle eenvoud
En JA ik ben aan het onderzoeken of het mogelijk is om voor langere tijd terug te gaan. Ik begrijp nu heel goed waarom ik het hele jaar door ruimte aan het maken ben. Daar zijn betekent in alle eenvoud mijZelf zijn. De vreugde delen die ik in wezen ben. En wat ik daar ga doen – dat zal zich ongetwijfeld vanzelf aandienen…
NAWOORD
Kenia is een prachtig land en je zou het ongetwijfeld het HART van Afrika kunnen noemen. De kracht van de mensen ligt in de spirit en in de sterke familiebanden. Als één lid van de familie een inkomen heeft onderhoudt hij doorgaans de hele familie. Afrikaners zijn erg schoon op hun lijven en hun onderkomens. Zelfs de sobere hutjes zijn proper. In de compound was één ommuurd toilet – buiten. Het stelde niets voor – maar was wel schoon. Onvoorstelbaar hoe ze dat voor elkaar krijgen met het weinige water wat ze hebben. Daarentegen gooien ze hun afval gewoon op hun erven en op straat. Er is geen vuilnisophaaldienst. Er is dus veel ongedierte en ziektes zoals malaria en dysenterie tieren nog welig.
Stammen
Relatief kunnen de 42 stammen redelijk met elkaar overweg. Het enige spanningsveld vormen de Kikuyu’s – de stam van de president. Zij krijgen doorgaans alle goede baantjes. Kenia is ontzettend corrupt. Alles werkt via kruiwagens of commissies. Dat is ook de reden dat de mensen in opstand zijn gekomen rond de herverkiezingen in 2007 van president Mwai Kibaki. Door de rellen die er toen uitbraken, de branden en de doden die er vielen zijn duizenden mensen hun – soms goede – banen kwijtgeraakt en tot armoede vervallen.
Ook het toerisme heeft een behoorlijke klap gekregen. Vele hotels zijn gesloten en de handelaren aan het strand lijden doorgaans pure armoede. Is het een wonder dat ze zich op de rijke toeristen storten? Die willen echter ongestoord kunnen genieten van hun welverdiende vakantie!
Afhankelijkheid
De valkuil van Kenia is hun afhankelijkheid van het rijke westen. Tussen 1952 en 1959 heeft er een bloedige strijd plaatsgevonden voor onafhankelijkheid waarin duizenden mensen het leven verloren – veelal Kukuyu’s. In 1963 werd Kenia onafhankelijk en het huidige Kenia heeft een van de sterkste economieën van Afrika. Maar de doorsnee bevolking is straatarm. Het misbruik van arbeiders o.a. in de rozenkwekerijen is schrijnend en dan hebben we het nog niet over de vervuiling van waardevolle natuurgebieden – o.a. van het grootste zoetwatermeer Lake Naivasha. Wij bezochten dit prachtige gebied om de talloze nijlpaarden te bewonderden en de honderden verschillende watervogels. Er wordt zoveel zoet water aan het meer onttrokken dat dit rampzalig is voor de populatie. De arbeiders – veelal vrouwen – worden uitgebuit in diezelfde bloemenindustrie. Zij verdienen nauwelijks voldoende om de reiskosten naar huis – lees familie - te kunnen betalen. Dit probleem speelde overigens ook in de Hotels. Omdat het personeel vaak Kukuyu’s zijn en in of rond Nairobi wonen kunnen zij maar af en toe naar hun familie omdat de reiskosten zo hoog zijn.
Is geld een oplossing
Geld kan ondersteunend zijn om te helpen projecten op te starten maar de valkuil is dat het mensen afhankelijk kan maken. Uitsluitend geld geven zonder te controleren waar het aan besteedt wordt werkt als een bodemloze put – omdat Afrikaners nu eenmaal in het moment leven en het geld wat er binnenkomt ook in het moment gebruiken. Budgettering – wat Patrick deed met Elizabeth – is dan ook enorm belangrijk. We zouden het meer als onze taak moeten zien om anderen te leren vissen – in plaats van hun kant en klare vis te geven. Dat laatste streelt ongetwijfeld ons ego – maar het zijn vaak korte termijn oplossingen en werkt doorgaans niet mee aan structurele verbeteringen. Geld geven aan projecten zonder dat we daar geweest zijn is vaak een afkopen van oude schuldgevoelens. Willen we daadwerkelijk iets bijdragen dan zullen we bereid moeten zijn om ter plekke te onderzoeken wat we kunnen bijdragen.
Zuster Mary
Zuster Mary in Zuid Afrika is een geweldig manager en een levend voorbeeld van het bewust maken van de plaatselijke bevolking die daarna hun aandeel leverden in allerlei projecten. Ik heb daar ook mijn steentje in mogen bijdragen en dat gaf me een enorme vreugde.
Onafhankelijk
De vraag is dus: Hoe maken we mensen onafhankelijk van ons in plaats van afhankelijk. Afijn ik laat het even bij de vraag. Ik weet geen oplossing. En die is er ongetwijfeld ook niet zomaar. Er gaan generaties overheen voordat de invloeden van de moderne slavernij en de kolonisatie uitgewist zijn. In de tussentijd blijft het gewoon pionieren.
Kenia heeft vele vruchtbare streken – zoals rond Mount Kenia. Als de gebieden goed geëxploreerd kon worden en de distributie verbeterd zou kunnen worden zou Kenia ook in dit opzicht zichzelf redelijk kunnen bedruipen. Kennis en vaardigheden zijn vaak de missing link. Aangezien veel blanke boeren verdreven zijn van hun grond zonder dat zij hun bedrijfsvoering hebben doorgegeven aan de Kenianen mis je daarin de kennis.
Blank en zwart, we hebben elkaar nodig om het evenwicht op aarde te herstellen. Kenianen zijn gevoelsmensen. Ze leven in hun lijf en zijn verbonden met moeder aarde. Westerlingen daarentegen leven veelal in hun hoofd en zijn die verbinding kwijtgeraakt. Als we ophouden met ons superieur te voelen en bereid zijn onze kennis te delen zal dat bijdragen aan meer harmonie en aan heling van ons zelf.
Optimistisch
Ik ben optimistisch. Het glas is half vol, ook in Kenia. Ik zie een enorme schoonheid in de mensen die wij veelal zijn kwijtgeraakt. Ik kan het zien omdat ik het zelf weer teruggevonden heb. Ik noem het onschuld.
In tegenstelling tot hier in Nederland ervaar ik geen enkele weerstand om open en eerlijk tegen hen te zijn, kortom het voelt heel natuurlijk. Ik spreek hun aan op hun kracht. Kavu vertelde mij: Je hebt me nieuwe ogen gegeven – je hebt met nieuwe oren gegeven – je hebt mijn hart geopend. Hoe dan ook het is een proces van spiegeling van uitwisseling. Een en een is drie!
Volwassen
Als ik al wat zou willen doen als ik daar ben dat is dat spiegelen vanuit ZIJN. Hun laten zien hoe mooi en hoe krachtig ze zijn. Ik weet uit ervaring dat ik pas volwassen en onafhankelijk ben geworden op het moment dat ik in meZELF geloofde. Vanaf dat moment werd ik in de ogen van anderen ongrijpbaar. Ik vond mijn humor terug en mijn innerlijke vreugde en paste niet langer in een kader. Die vreugde was daar al die tijd al, maar bedekt met zoveel ellende dat ik het was vergeten. Dat laatste is pure rijkdom en met geen geld te betalen. Vanaf dat moment leef ik niet meer in armoede, maar is alles wat ik nodig heb aanwezig op het juiste moment!
Conclusie
Door ons te focussen op datgene wat we niet hebben zien we niet onze verworvenheden, datgene wat we wel hebben. En dat laatste en niets anders is onze ware rijkdom..
Om Shanti,
Yasmin