Osho Yoga --

[Elisabeth]

.


Je Eigen Houding Vinden






Patanjali’s Yoga is vaak verkeerd begrepen, verkeerd geïnterpreteerd. Patanjali is geen gymnast, maar Yoga ziet er uit als gymnastiek van het lichaam. Patanjali is niet tegen het lichaam. Hij is geen leraar die je vervormingen van het lichaam leert. Hij leert je de gratie van het lichaam, want hij weet dat alleen in een gracieus lichaam een gracieuze geest bestaat; en alleen in een gracieuze geest is een gracieus zelf mogelijk; en alleen in een gracieus zelf is het goddelijke mogelijk.

Stap voor stap moet een diepere en hogere gratie worden bereikt. Gratie van het lichaam noemt hij asan, houding. Hij is geen masochist. Hij leert je niet je lichaam te martelen. Hij is zelfs niet een beetje tegen het lichaam. Hou zou hij dat kunnen zijn? Hij weet dat het lichaam het fundament is. Hij weet dat als je het lichaam overslaat, als je het lichaam niet traint, dan is hogere training niet mogelijk.


Het lichaam is als een muziekinstrument. Het moet juist gestemd zijn; alleen dan kan de hogere muziek eruit komen. Als het instrument zelf op de een of andere manier niet in de juiste vorm en orde is, hoe kun je je voorstellen en hopen dat er grote harmonie uit zal oprijzen? Alleen wanorde zal er uit komen. Het lichaam is als een viool, een muziekinstrument.


De houding moet stabiel zijn en hij zou heel erg prettig en comfortabel moeten zijn. Probeer dus nooit je lichaam te verdraaien en probeer nooit houdingen te bereiken die oncomfortabel zijn.


Voor westerse mensen is op de grond zitten, in padmasan zitten, in de lotus houding zitten, moeilijk; hun lichamen zijn daar niet in geoefend. Het is niet nodig je daar druk over te maken. Patanjali wil die houding niet aan je opdringen. In het oosten zitten mensen vanaf hun geboorte op de grond, ook kleine kinderen. In het westen zijn in alle koude landen stoelen nodig; de grond is te koud. Maar je hoeft je er niet bezorgd over te maken. Als je naar de definitie van Patanjali kijkt, wat een houding is, zul je begrijpen: hij moet stabiel en comfortabel zijn.


Als je stabiel en comfortabel in een stoel kunt zitten, is dat helemaal OK – het is niet nodig de lotus houding aan te nemen en je lichaam onnodig te forceren. In feite, duurt het zes maanden om het lichaam te forceren, wanneer een westers iemand de lotus houding probeert aan te nemen; en het is een marteling. Niet nodig. Patanjali helpt je op geen enkele manier, en haalt je niet over om het lichaam te martelen. Je kunt in een martelende houding zitten, maar dat zal geen houding volgens Patanjali zijn.



Een houding moet zodanig zijn dat je het lichaam kunt vergeten. Wat is comfort? Als je je lichaam vergeet ben je comfortabel. Wanneer je voortdurend aan het lichaam wordt herinnert, ben je oncomfortabel. Dus, of je op een stoel zit of op de grond, is niet het punt. Wees comfortabel, want als je niet comfortabel bent in je lichaam, kun je niet verlangen naar andere zegeningen die bij de diepere lagen horen: als de eerste laag wordt overgeslagen, zijn alle andere lagen gesloten. Als je echt blij en gelukkig wilt zijn, begin dan bij het eerste begin gelukkig te zijn. Comfort van het lichaam is een basis voorwaarde voor iedereen die innerlijke extase tracht te bereiken.


Steeds wanneer een houding comfortabel is, is hij ook stabiel. Je friemelt als de houding oncomfortabel is. Je veranderd van houding als hij niet comfortabel is. als de houding echt comfortabel is, is het niet nodig te wiebelen en rusteloos te zijn en steeds van houding te veranderen.


En onthoud, de houding die comfortabel is voor jou, zal dat misschien niet zijn voor je buurman; leer dus nooit jouw houding aan iemand anders. Iedereen is uniek. Iets wat prettig is voor jou is misschien onprettig voor iemand anders.


Iedereen moet wel uniek zijn, want iedereen draagt een unieke ziel. Jouw vingerafdrukken zijn uniek. Je kunt over de hele wereld niemand vinden die dezelfde vinderafdrukken heeft als jij. En niet alleen vandaag: je kunt in de hele geschiedenis niemand vinden van wie de vingerafdrukken gelijk zijn aan die van jou, en zij die het kunnen weten zeggen, dat er zelfs in de toekomst nooit een persoon zal zijn met dezelfde vingerafdrukken als die van jou. Een vingerafdruk is niets, onbelangrijk, maar toch uniek. Dat laat zien dat elk lichaam een uniek wezen in zich draagt. Als je vingerafdruk zo anders is van die van anderen, moet je lichaam, je hele lichaam ook anders zijn.


Luister dus nooit naar iemands advies. Jij moet je eigen houding vinden. Het is niet nodig naar een leraar te gaan om het te leren; je eigen gevoel van comfort moet je leraar zijn. En als je het probeert – probeer in een paar dagen alle houdingen die je kent, alle manieren waarop je kunt zitten – en op een dag loop je tegen de juiste houding aan. En op het moment dat je de juiste houding voelt, wordt alles stil en kalm in jezelf. En niemand anders kan het je leren, want niemand kan weten hoe jouw lichaamsharmonie is, in welke houding hij juist stabiel en comfortabel, is.


Probeer jouw eigen houding te vinden.


Probeer je eigen yoga te vinden en volg nooit een regel, want regels zijn gemiddelden. Alle regels bestaan voor gemiddelden. Ze zijn goed om iets bepaalds te begrijpen, maar volg ze niet. Anders zul je je oncomfortabel voelen. Vier voeten en acht inches is de gemiddelde lengte [van een persoon]! Als jij vijf voeten lang bent – snijdt het er af! Oncomfortabel… loop op een zodanige manier dat je er uit ziet als gemiddeld: je zult een lelijk verschijnsel worden, een “ashtha” loper. Je zult als een kameel zijn, overal gebocheld. Iemand die het gemiddelde probeert te volgen zit er naast.


Hoe je je voelt zou de beslissende factor moeten zijn. Daarom geeft Patanjali deze definitie, zo dat je je eigen gevoel kunt ontdekken.


Er kan geen betere definitie over houding zijn: “De houding moet stabiel en comfortabel zijn.”


Eigenlijk zou ik het andersom willen zeggen en de Sanskriet definitie kan andersom worden vertaald: De houding is datgene wat stabiel en comfortabel is. We zouden er graag een regel van willen maken, maar het is een simpele definitie, een aanwijzing, een wenk. Het is geen regel. En onthoud het altijd: mensen als Patanjali geven geen regels; zo dom zijn ze niet. Ze geven wenken, hints. Je moet de hint decoderen voor je eigen wezen. Je moet het voelen, en uitwerken en dan kom je tot de regel, maar die regel geldt alleen voor jou en niemand anders.


Als mensen zich daaraan kunnen houden, zal de wereld erg mooi worden – niemand die iemand anders iets opdringt, niemand die iemand anders wil disciplineren. Want jouw discipline mag goed voor jou blijken te zijn, het zou giftig voor iemand anders kunnen zijn. Jouw medicijn is niet noodzakelijk een medicijn voor allen. Ga het niet aan anderen geven.


Maar dwaze mensen leven altijd volgens regels.


Ik heb horen vertellen dat Mulla Nashrudin medicijnen studeerde bij een groot arts. Hij keek wat zijn meester deed om hints te leren. Wanneer de meester op zijn ronde langs patiënten ging, volgde Mulla hem. Op een dag was Mulla erg verbaasd. De meester nam de pols van de patient, sloot zijn ogen, mediteerde en zei, “ Je hebt teveel mango’s gegeten.”


Mulla was verbaasd. Hoe kon hij dat ontdekken via de pols? Hij had nooit gehoord dat iemand door de hartslag kon ontdekken: je hebt mango’s gegeten. Hij was verward. Op weg naar huis vroeg hij, “Meester, geef me alstublieft een aanwijzing. Hoe kon u…?


De meester lachte en zei, “De hartslag laat dat niet zien, maar ik keek onder het bed van de patient. Daar waren veel mango’s – niet gegeten en een paar gegeten. Dus ik heb een conclusie getrokken; het was een gevolgtrekking.”


Op een dag was de meester ziek, dus moest Mulla de dagelijkse ronde doen. Hij ging naar een nieuwe patient. Hij naam de pols in zijn hand, sloot zijn ogen, broedde een poosje – precies zoals zijn meester – en zei toen, “Je hebt teveel paarden gegeten.”


De patient zei, "Wat! Ben je gek geworden?”


Mulla was verbijsterd. Hij kwam helemaal in de war en bedroefd thuis. De meester vroeg, “Wat is er gebeurd?”


Hij zei, “Ik keek ook onder het bed. Het zadel en andere dingen lagen daar – het paard was er niet – dus ik dacht, ‘Hij heeft teveel paarden gegeten.’”



Dit is de manier waarop de domme geest iemand volgt. Wees niet dom. Neem deze definities, gezegden, sutraÂ’s, niet letterlijk. Laat ze deel worden van je inzicht, maar probeer ze niet letterlijk te volgen. Laat ze diep bij je binnen, ze worden jouw intelligentie; en dan zoek je jouw pad. Alle grote onderricht is indirect.


Hoe kun je deze houding bereiken, hoe kun je stabiliteit bereiken? Kijk eerst naar het comfort. Als je lichaam zich juist in diep comfort bevindt, in diepe rust, en zich goed voelt, ben je omgeven door een zeker welzijn: dat zou het criterium moeten zijn waarop je oordeelt. Dat moet de toetssteen zijn. En dat is mogelijk als je staat; dat is mogelijk als je ligt; en dat is mogelijk als je op de grond of op een stoel zit. Het is overal mogelijk, want het is een innerlijk gevoel van gemak. En wanneer dat is bereikt heb je geen behoeft om steeds weer te bewegen, want hoe meer je beweegt, hoe meer je het kwijt raakt. Het gebeurt in een bepaalde staat. Als je beweegt, verlaat je die, je verstoort het.


Dat is het natuurlijke verlangen in iedereen, en yoga is het meest natuurlijke: het natuurlijke verlangen is om comfortabel te zijn. En steeds als je je ongemakkelijk voelt, wil je het veranderen. Dat is natuurlijk. Luister altijd naar de natuur, het instinctieve mechanisme in jezelf. Het is bijna altijd correct.


“Je kunt de houding meester worden door ontspanning van inspanning en meditatie op het onbegrensde.” Prachtige woorden, grote aanwijzingen en wenken. Het eerste, als je de houding wilt leren, is dit wat Patanjali een houding noemt: comfortabel, stabiel, het lichaam dermate stil dat niets beweegt, het lichaam zo comfortabel dat de wens om te bewegen verdwijnt, dan ga je van het gevoel van comfort genieten, het wordt stabiel.


Met de verandering van je stemming verandert je lichaam; met het veranderen van je lichaam, verandert je stemming. Heb je het wel eens opgemerkt? Je gaat naar een theater, naar een film: heb je opgemerkt hoe vaak je van lichaamshouding verandert? Heb je geprobeerd een verband te zien? Als er iets sensationeels op het doek gebeurt, kun je niet tegen de leuning aan blijven zitten. Je zit rechtop; je wervelkolom gaat recht overeind. Als er iets saais gebeurt en je niet opgewonden bent, ontspan je. Nu is je wervelkolom niet meer recht. Als er iets heel ongemakkelijks gebeurt, blijf je je lichaamshouding veranderen. Als er iets heel moois gebeurt, houdt zelfs het knipperen van je ogen op; zelfs die kleine beweging zal een storing zijnÂ…geen beweging, je wordt helemaal stabiel, rustig, alsof het lichaam is verdwenen.


Wanneer het lichaam echt op z’n gemak is, rustig, de vlam van het lichaam niet flakkert – is het stabiel geworden, is er geen beweging – plotseling, alsof de tijd stilstaat, waait er geen zuchtje wind, alles is stil en kalm en het lichaam heeft geen neiging tot bewegen – gezeten, heel gebalanceerd, rustig, stil, bedaard: dualiteiten en de storingen veroorzaakt door dualiteiten, verdwijnen.


Heb je waargenomen dat steeds als je geest verward is, je lichaam onrustiger is, dat je niet stil kunt zitten? …of, steeds wanneer je lichaam onrustig is, dat je geest niet stil kan zijn? Ze horen bij elkaar. Patanjali weet heel goed dat het lichaam en de geest niet twee dingen zijn; je bent niet in tweeën verdeeld, lichaam en geest. Lichaam en geest zijn één ding. Je bent psychosomatisch: je bent lichaam-geest. Het lichaam is slecht het begin van je geest en de geest is niets anders dan het einde van het lichaam. Beiden zijn twee aspecten van één verschijnsel; ze zijn niet twee. Dus wat er ook in het lichaam gebeurt, heeft effect op de geest, en wat er ook in de geest gebeurt, heeft effect op het lichaam. Ze lopen parallel. Vandaar zoveel nadruk op het lichaam, want als het lichaam niet in diepe rust is, kan je geest het ook niet zijn.


En het is gemakkelijker om met het lichaam te beginnen, want het is de buitenste laag.



Yoga: The Alpha and Omega

[Liana]

.


De Hoofdstand: Waar Gaat Dat Naar Toe?







Doordat de mens op twee voeten ging staan, gebeurden er twee dingen: het maakte de handen vrij en omdat hij rechtop stond, bereikte minder bloed de hersenen. Dat was het grootste ding dat gebeurde, want bij dieren vloeit het bloed gelijkmatig door het lichaam. Hun staart en hun kop zijn op gelijke hoogte dus stroomt het bloed gelijkmatig. Omdat het bloed gelijkmatig circuleert kunnen de heel tere weefsels die in het brein nodig zijn voor denken, niet groeien.

Het brein van de mens heeft tien miljard kleine cellen die dood gaan als hij op vier voeten zou lopen. Vandaar dat yogies in India, die op hun hoofden hebben gestaan, nooit iets hebben gecreëerd. Ze werden tot idioten om de simpele reden dat als je op je hoofd staat, er zoveel bloed naar het hoofd stroomt dat het al je fijnere weefsels vernietigd.


Als je dus naar de hele geschiedenis van de yogies kijkt – zullen ze inderdaad rustiger zijn, want er is geen denken dat storing veroorzaakt. Ze zien er kalmer en koeler uit, duidelijk, want de storing is gedood. Ze zullen niet zo gemakkelijk kwaad of gewelddadig worden, om de simpele reden dat het langer duurt om te bedenken wat er gebeurt: Wordt ik beledigd? Het komt doordat hersenweefsel verdwenen is en er hier en daar maar weinig weefsel is overgebleven.



Ik ben tegen de hoofdstand. Ja, als je niet langer dan drie seconden op je hoofd staat, is het O.K. Dat kan gunstig zijn want drie seconden zullen niets beschadigen, maar geeft een snelle douche voor het hele brein. Spring dan terug op je voeten. Niet langer dan drie seconden – dat is mijn berekening, want ik heb het uitgeprobeerd op veel mensen, maar niet op mezelf.



Op mijn universiteit was een Departement voor Yoga. Natuurlijk was het hoofd van de afdeling een absolute dodo. Ik ging daar gewoonlijk heen en dan vroeg hij me, “Waarom kom je hier? Je bent niet ingeschreven en ik zie je nooit enige oefeningen doen.”


Ik zei, “Ik kom hier niet om Yoga te doen of deel te nemen aan oefeningen.”


Hij vroeg, “Wat kom je hier dan doen?”


Ik zei, “Voor mij zijn al deze mensen proefkonijnen.”


Hij zei, “Wat bedoel je? – dit zijn Yoga studenten.” Zelfs professoren leerden daar Yoga.


Ik zei, “Ja, voor mij zijn het allemaal proefkonijnen. En u bent het hoofd van de afdeling.”


Ik keek toe en vond een paar mensen die bereid waren mijn vragen te beantwoorden over wat er gebeurde. En ik ontdekte het volgende feit: dat mensen slechts gedurende drie seconden op hun hoofd kunnen staan; langer dan dat is absoluut schadelijk. Maar geen enkel Yoga geschrift noemt de drie seconden. Zij zeggen, “Hoe langer je staat, hoe beter.” Natuurlijk hebben zij een ander doel. Hoe langer je op je hoofd staat, hoe minder je gestoord zal worden in de wereld, natuurlijk, om gestoord te worden – zelfs om je bewust te zijn dat er zo veel problemen zijn – is intelligentie nodig.


Voor een yogie verdwijnen alle problemen, niet omdat hij ze heeft getranscendeerd, maar omdat hij het mechanisme heeft vernietigd, waardoor hij zich bewust zou kunnen zijn van de problemen.


Ik ben er niet voor het denken te vernietigen. Ik ben er voor het denken te transcenderen.


De getranscendeerde geest is er altijd: in feite, is hij helderder, schoner, sterker, energetisch. Omdat hij niet gebruikt wordt is hij vol van energie.


Dus altijd als een persoon die de geest heeft getranscendeerd, hem wil gebruiken, is hij van nature een genie. In elke dimensie waarin hij het brein wil gebruiken, is hij een genie. Geniën zullen pygmeeën lijken, vergeleken met hem omdat zij vermoeide hersenen hebben, maar hij heeft een geest die gespaard is, weinig gebruikt en niet vermoeid.


Het getranscendeerde bewustzijn is in staat dingen te zien, dingen te kennen.


Het heeft de hulp van de geest niet nodig.


De geest is alleen nodig wanneer het transcendentale bewustzijn iets op je wil overdragen – een lied, een boodschap; alleen dan is de geest nodig.


De Yogi is in een domme val gelopen.


From Personality to Individuality



Voor de ouden is er iets nieuws in de wereld te doen; de naam is Punk Yoga. Punk Yoga is iets waarbij je op het hoofd van iemand anders staat.


The Great Pilgrimage: From Here to Here

[Liana]

.

De wetenschap van Stil Maken







Yoga is niet metafysisch. Het houdt zich niet bezig met verre vragen over vorige levens, toekomstige levens, hemel en hel, God en dat soort dingen. Yoga houdt zich bezig met vragen dicht bij huis. Hoe dichter bij de vraag is, hoe groter de kans om het op te lossen. Als je de vraag kunt stellen die het dichtste bij je is, is er elke mogelijkheid dat gewoon door hem te stellen, het opgelost wordt. En als je eenmaal de vraag die het dichtste bij is hebt opgelost, heb je de eerste stap gezet. Dan begint de pelgrimstocht. Dan zul je langzaam maar zeker vragen die verder weg zijn, oplossen. Maar de hele Yoga zoektocht is er om je dichter bij huis te brengen.

Als je Patanjali dus vraagt over God, zal hij niet antwoorden. Hij zal je eigenlijk een beetje dwaas vinden. Yoga vindt alle metafysici dwaas; ze verknoeien hun tijd met problemen die niet opgelost kunnen worden omdat ze zo ver weg zijn. Het is beter vanaf het punt te beginnen waar je bent. Je kunt alleen beginnen van waar je bent. Elke echte reis kan alleen beginnen vanaf het punt waar je bent. Stel geen intellectuele, metafysische vragen over het verre; stel vragen over het innerlijke.


Dit is het eerste dat je moet begrijpen over Yoga: het is een wetenschap. Het is heel pragmatisch, empirisch. Het voldoet aan alle wetenschappelijke criteria. Eigenlijk is wat jullie wetenschap noemen een beetje ver weg, want wetenschap concentreert zich op objecten. Yoga zegt dat, tenzij je het subject begrijpt, die je aard is, het dichtste bij je, kun je het object begrijpen? Als je jezelf niet kent, moet al het andere wel onjuist zijn, omdat de basis mist. Je bevindt je op verkeerd terrein. Als je innerlijk niet verlicht is, zal welk licht je ook aan de buitenkant draagt, je niet helpen. En als je het licht van binnen draagt, dan is er geen angst: laat er buiten duisternis zijn, jouw licht zal genoeg voor je zijn. Het zal je pad verlichten.



Metafysica helpt niet; het verwart.


Metafysica, filosofieÂ…al het verre denken verwart je alleen maar. Het leidt tot niets. Het maakt je geest in de war. Het geeft je steeds meer om over na te denken en het helpt je niet om meer bewust te worden. Denken zal niet helpen: alleen meditatie kan helpen. En het verschil is: terwijl je denkt, ben je meer bezig met gedachten; maar terwijl je mediteert ben je meer bezig met het vermogen tot bewust zijn.


Filosofie houdt zich bezig met de geest; Yoga houdt zich bezig met bewustzijn. Het denken is datgene waarvan je je bewust kunt worden: Je kunt naar je gedachten kijken, je kunt je gedachten voorbij zien gaan, je kunt je gevoelens zien bewegen, je kunt je dromen zien voorbij drijven als wolken. Als een rivier gaan ze maar door; het is een continuüm. Datgene wat kan zien, is bewustzijn.


De hele poging van Yoga is datgene te bereiken dat niet tot een object kan worden gereduceerd, dat wat onreduceerbaar blijft, wat slechts je subjectiviteit is. Je kunt het niet zien, want het is degene die ziet. Je kunt het niet vangen, want alles wat je kunt vangen ben jij niet. Als je het zou kunnen vangen is het apart van jou geworden. Dit bewustzijn, dat altijd ongrijpbaar is en altijd afstandelijk is en wat je ook probeert, het lukt nietÂ…om bij dit bewustzijn te komenÂ….Hoe je bij dat bewustzijn kunt komen is waar Yoga over gaat.


Een yogi te zijn is datgene te worden wat je kunt worden.


Yoga is de wetenschap van stil maken wat gestild moet worden en wakker te maken wat gewekt moet worden. Yoga is een wetenschap om te splitsen wat jij niet bent en wat je wel bent, om tot een heldere verdeling te komen zodat je jezelf kunt zien in oorspronkelijke helderheid.


Als je eenmaal een glimp hebt opgevangen van je aard, wie je bent, verandert de hele wereld. Dan kun je in de wereld leven en de wereld zal je niet afleiden. Dan kan niets je afleiden; dan ben je gecenterd. Dan kun je gaan waar je wilt en je blijft onbewogen, omdat je bereikt hebt en het eeuwige hebt aangeraakt; dat wat nooit beweegt, wat onveranderlijk is.



Yoga: The Alpha and Omega

[Elisabeth]

/


De wetenschap van Adem







”De volgende stap na de perfectie van de houding is ademcontrole….”

Dit woord ademcontrole is niet goed; het geeft niet goed de betekenis van het woord pranayam weer.


Pranayam betekent nooit ademcontrole. Het betekent gewoon de uitbreiding van de vitale energie. Prana-ayam: prana betekent de vitale energie die verborgen zit in de adem en ayam betekent eindeloze uitbreiding. Het is geen ademcontrole. Juist het woord controle is een beetje lelijk, want het geeft je het gevoel van een controller; de wil doet zijn intrede. Pranayam is iets totaal anders: uitbreiding van vitaliteit; op zo’n manier ademen dat je één wordt met de adem van het geheel; op zo’n manier ademen dat je niet ademt op je eigen individuele manier, je ademt met het geheel.


In diepe liefde ademen mensen samen; in haat nooit. Ik heb het gevoel dat als je vijandig bent naar iemand, hij kan duizend mijlen ver weg zijn…. Dit is slechts een gevoel, er bestaat geen wetenschappelijk bewijs voor, maar op een dag zal het wetenschappelijk onderzoek mogelijk zijn. Maar ik heb sterk het gevoel dat als je vijandig bent naar iemand, misschien is hij in Amerika en jij in India, maar je zult apart ademen; je kunt niet gelijk ademen. Je geliefde kan in China zijn, en jij bent hier in Pune – je hebt misschien niet eens het adres waar je geliefde is – maar je zult samen ademen. Zo zou het moeten zijn en ik weet dat het zo is, maar er bestaat geen wetenschappelijk bewijs. Daarom zeg ik dat het mijn gevoel is. Op een dag zal iemand het wetenschappelijk bewijzen.



Pranayam betekent: ademen met het geheel. Ademen met het geheel, de adem van het eeuwige en het geheel worden, is pranayam. Dan zet je uit. Dan gaat je levensenergie uitzetten naar de bomen en de bergen en de lucht en de sterren. Dan komt er een moment, de dag dat je een boeddha wordt; dan ben je compleet verdwenen. Nu adem je niet langer, het geheel ademt in jou. Nu is de adem van jou en het geheel nooit apart; ze gaan altijd samen. Zo zeer dat het geen zin heeft om te zeggen dat “dit is mijn adem.”


Wanneer je inademt, komt er een moment dat de inademing helemaal compleet is; de ademhaling stopt gedurende ongeveer een seconde. Hetzelfde gebeurt bij de uitademing. Je ademt uit: als alle lucht is uitgeademd, opnieuw stopt de ademhaling, gedurende een seconde. Op die momenten zie je de dood in de ogen, en de dood zien is het goddelijke zien. De dood zien, is het goddelijke zien – ik herhaal het – want als je sterft leeft het goddelijke in je. Alleen na de kruisiging is er opstanding. Daarom zeg ik dat Patanjali de kunst van het sterven leert.


Wanneer de adem stopt, als er geen ademhaling is, ben je in precies hetzelfde stadium waar je in bent als je sterft. Voor een seconde ben je afgestemd op de dood; de ademhaling is gestopt. Stem jezelf meer en meer af op deze stops, deze openingen. Door deze openingen, komt het goddelijke bij je binnen als de dood.


“De volgende stap na de perfectie van de houding is pranayam, wat wordt bereikt door de adem in te houden…” Als je dus inhaleert, houdt het een beetje langer vast, zodat de poort gevoeld kan worden. Wanneer je uitademt, houdt het een beetje langer vast zodat je de opening een beetje makkelijker kunt voelen, je iets meer tijd hebt. “…of stop de adem plotseling.” Of, op een moment, stop plotseling met ademen. Terwijl je op straat loopt: stop het – gewoon een plotselinge schok; en de dood komt binnen. Op elk moment kun je de adem plotseling stoppen, op elke plek en in het stoppen komt de dood binnen.



Hoe meer je dit stoppen doet, de openingen, hoe wijder de poort wordt. Je kunt het beter voelen. Probeer het. Maak het deel van je leven. Steeds wanneer je niets aan het doen bent, laat de adem binnenkomenÂ…en stop het. Voel het; er is daar ergens een deur. Het is donker; je zult moeten tasten. De deur is niet zomaar beschikbaar. Je moet rondtastenÂ…maar je zult hem vinden.


Steeds wanneer je de adem stopt, stoppen de gedachten onmiddellijk. Probeer het. Stop plotseling met ademen en er is onmiddellijk een breuk en de gedachten stoppen; want gedachten en adem behoren beiden bij het levenÂ…dit zogenaamde leven. In het andere, goddelijke leven is ademhalen niet nodig. Je leeft; het is niet nodig adem te halen. En gedachten zijn ook niet nodig. Je leeft; gedachten zijn niet nodig. Gedachten en adem zijn deel van de fysieke wereld. Geen gedachten, geen adem, zijn deel van de eeuwige wereld.


Patanjali noemt deze drie – stoppen bij inademen, stoppen bij uitademen, plotseling stoppen… en dan is er een vierde die innerlijk is. Die vierde is zeer sterk benadrukt door Boeddha; hij noemt het anapana sata yoga. Hij zegt, “Probeer nergens te stoppen. Kijk gewoon naar het hele proces van de ademhaling.” De adem gaat naar binnen – je blijft kijken. Dan is er een stop, een automatische stop, wanneer de adem is binnengekomen – kijk naar de stop. Doe helemaal niets; wees alleen een toeschouwer. Dan gaat de adem naar buiten, blijf kijken. Wanneer de adem helemaal is uitgeblazen, stopt het; kijk ook naar deze stop. Dan gaat de adem weer naar binnen, naar buiten, naar binnen, naar buiten – je kijkt gewoon. Dat is de vierde: alleen door het kijken kom je apart van de adem te staan.


Wanneer je apart van de adem bent, ben je apart van de gedachten. Eigenlijk is ademhaling het proces in het lichaam, dat parallel loopt aan de gedachten in de geest. Gedachten bewegen in de geest; adem beweegt in het lichaam. Het zijn parallelle krachten, twee kanten van dezelfde munt.


Patanjali verwijst er ook naar, hoewel hij de vierde niet benadrukt. Hij verwjjst er alleen naar, maar Boeddha heeft zijn complete aandacht op de vierde gericht; hij heeft het nooit over de andere drie. De hele Boeddha meditatie is de vierde.



“Er is een vierde gebied van pranayam“ – dat is die van toeschouwen – “die innerlijk is en verder gaat dan de andere drie.” Maar Patanjali is heel wetenschappelijk. Hij gebruikt de vierde nooit, maar hij zegt wel dat hij verder gaat dan de drie. Het moet wel zo zijn dat Patanjali niet zo’n mooie groep dicipelen had als Boeddha had. Patanjali werkte waarschijnlijk met meer lichaamsgeoriënteerde mensen, en Boeddha met geestgeoriënteerde mensen. Hij zegt dat de vierde verder gaat dan de drie, maar hij gebruikte hem zelf nooit – hij blijft alles zeggen wat gezegd kan worden over yoga. Vandaar dat ik zeg dat hij de alpha en de omega is, het begin en het einde: hij heeft geen enkel punt weggelaten. Patanjali’s Yoga Soetras kan niet verbeterd worden.


Er zijn slechts twee mensen in de wereld die alleen een hele wetenschap hebben gemaakt. De ene is Aristoteles, die in het westen de wetenschap van de logica creëerde – alleen, zonder iemands medewerking. En gedurende deze tweeduizend jaar is er niets aan verbeterd; het blijft hetzelfde. Het blijft perfect.


De andere is Patanjali, die alleen de hele wetenschap van yoga creëerde – wat vele malen, miljoenen malen groter is dan logica. Het kon niet verbeterd worden; het is niet verbeterd; en ik zie geen enkel punt hoe het op een dag verbeterd zou kunnen worden. De hele wetenschap is daar. Perfect, absoluut perfect.


Yoga: The Alpha and Omega